Bi­yen ana kan­dha yen wis mu­lih sa­ka pa­ran Pai­jo ba­kal nem­bung Sur­ti. Yen wis mlum­puk go­lek dhu­wit sa­ka ker­ja ngran­tau. Yen wis cu­kup ce­leng­ane. Ka­ya ngo­no ik­ra­re Pai­jo bi­yen.
Mu­lih sa­ka Ja­kar­ta wis ora ta­han ngam­pet kang­ene ma­rang Sur­ti. Cah lo­ro do­lan ba­reng me­nyang ta­man ria.
Sa­di­na wutuh cah lo­ro we­gah mu­lih amar­ga sa­ka kang­ene.

Cah lo­ro pa­dha ke­tam­ane as­ma­ra. Pai­jo nga­jak Sur­ti ngin­ep ho­tel. Sur­ti ma­nut wae. Wong tu­wa­ne Sur­ti sa­ja­ke uga ikh­las ka­ya­ta wis pes­thi yen jod­ho­ne Sur­ti ku­wi ge­nah Pai­jo.

Neng ho­tel ya mes­ti ora mung tri­ma ma­ngan lan tu­ru. Pai­jo uga nor­mal sak nor­mal-nor­ma­le lan Sur­ti, cah wed­hok wis ge­dhe, ora no­lak Pai­jo sing nga­jak ji­mak.

Mu­lih sa­ka ho­tel, Pai­jo ke­te­kan da­yoh neng ngo­ma­he. Pak Wa­gim­an nga­jak nyam­but ga­we Pai­jo me­nyang pe­da­lam­an Ka­li­man­tan ngga­rap mejid ana ka­na. Dhu­wi­te lu­ma­yan ge­dhe tur ga­we­ya­ne ora su­we, te­lung sa­si mes­ti ram­pung. Se­di­na di­ba­yar sa­tus ewu, li­pet pin­dho­ne ba­yar­an ana ing Ja­wa.

Pai­jo mi­kir. Dhe­weke wis sa­guh mba­kal nem­bung Sur­ti akhir wu­lan iki. Lan sak te­ru­se mes­thi ngrem­bug go­leg di­na sing apik.

“Pri­pun nggih Pak? Ku­la sam­pun sa­guh ajeng nem­bung Sur­ti akhir wu­lan ni­ki.”

“Ko­we rak bisa ales­an to. Sur­ti ora ba­kal mla­yu. Lha rak wis da­di si­sa­mu to?” se­mau­re Pak Wa­gim­an kan­ti nggle­ges. Sa­ja­ke wis ja­mak nger­ti yen Sur­ti ka­ro Pai­jo ku­wi run­tang-run­tung ka­ya wis da­di bo­jo­ne. Pan­cen adat bu­brah ka­ya nge­ne wis ja­mak ana ngen­di wae, ora mung ku­tha ning de­sa uga ngo­no.

“Pi­ye? Iya ja­wab­e iya, yen ora aku tak go­lek li­ya­ne. Nang­ing aku nya­ran­ke ko­we, em­an-em­an yen mbok tu­lak. Isa da­di ce­le­ngan sak­wi­se ko­we ra­bi.”

Pai­jo ngu­kur-ngu­kur si­ra­he sing ora ga­tel. Dhe­weke mi­kir.

“Yen cah pin­ter ora ba­kal nu­lak ke­sem­pat­an emas ka­ya nge­ne ki. Em­an-em­an ba­nget.”

“Nggih ku­la se­dya tu­mut Pak. Mang­ke ku­la sa­jar ri­yen ka­lih Sur­ti.”

“Lha ngo­no, da­di wong la­nang ku­wi ku­du ge­dhe ati­ne. Ra­sah su­sah-su­sah mi­kir bab wong wedok. Yen jod­ho ora ba­kal mla­yu.”

Pai­jo da­di man­tep ka­ro kan­dha­ne Pak Wa­gim­an. So­re ku­wi Pai­jo do­lan me­nyang oma­he Sur­ti. Neng nga­re­pe Sur­ti lan ba­pak ibu­ne, Pai­jo kan­dha yen dhe­weke arep lunga adoh me­nyang Ka­li­man­tan ngga­rap pro­yek mejid.

“Nggih ni­ki kang­ge ce­le­ngan ku­la mang­ke sak­bi­ba­re ni­kah pak bu…”

Ba­pak ibu­ne Sur­ti ya ora bi­sa kan­dha apa-apa. Wis ma­nut ka­ro cah lo­ro ku­wi. Nang­ing Sur­ti mbra­bak mri­pa­te. Dhe­weke wis ngam­pet su­we. Nang­ing arep ti­ba da­ta­ne kok ma­lah ana-ana wae. Tur dhe­weke wis mu­tah-mu­tah wingi so­re. Ala­mate yen dhe­weke ku­wi wis isi. Nang­ing diampet arep kan­dha ma­rang Pai­jo. Pas ba­pak ibu­ne lunga, Sur­ti la­gi wa­ni kan­dha saktenane.

“Mas, ku­la sam­pun isi.”

“Lho kok ce­pet ba­nget ta.”

Sur­ti mre­ngut.

“Mak­sud­ku ora ngo­no Dhik. Nang­ing pi­ye, aku wis ke­ba­cut sa­guh mang­kat ki. Sa­bar sik ya.”

“Nang­ing ko­we ku­du eling mas. Aja se­ling­kuh ma­rang wong we­dok li­ya ana ka­na.”

“Te­nang. Pa­pan pa­ga­we­yan­ku ana pe­dha­lam­an Ka­li­man­tan ka­na, apa ana wong wed­ok sing lu­wih ayu sa­ka ko­we neng ka­na? Ana­ne ma­can apa lu­tung. Mo­sok aku ge­lem ka­ro lu­tung we­dok?”

“Po­ko­ke ora oleh ne­ka-ne­ka. Yen ba­yar­an aja ding­go ma­in.”

“Te­nanga wae. Aku iki ngga­rap me­jid. Amal so­leh. Mu­ga-mu­ga bi­sa da­di ber­kah kang­go aku lan ko­we.”

Sur­ti da­di ayem are­pa sak­ja­ne ati­ne ra­da ge­la ni­ngka­he da­di wu­rung ma­neh amar­ga Pai­jo arep nglem­ba­ra me­nyang Ka­li­man­tan.

***

Pai­jo lan sak rom­bong­an mang­kat num­pak mon­tor ma­bur. Sak umu­re Pai­jo du­rung per­nah num­pak pe­sa­wat. Iki la­gi peng­alam­an se­pis­an. Bo­cah ku­wi ngan­ti we­gah tu­ru neng mon­tor ma­bur amar­ga peng­in na­mat­ke te­nan­an ru­pa­ne mon­tor ma­bur ku­wi.

Per­ja­lan­an me­nyang Ka­li­man­tan ora su­we. Sak­jam wis te­kan Ka­li­man­tan. Nang­ing yen arep neng pe­dha­lam­ane ku­du num­pak car­ter­an sing ado­he pa­tang pu­luh li­ma ki­lo­me­ter.

Da­la­ne ngli­wa­te alas pe­teng lan rung­gut. Omah war­ga arang-arang. Yen ana de­sa ya mung si­thik ba­nget. Ja­re­ne sing urip ana pe­dha­lam­an ku­wi su­ku Da­yak. Su­ku Da­yak sai­ki wis be­da ka­ro su­ku Da­yak bi­yen. Su­ku Da­yak ja­man sai­ki wis ngang­go klam­bi lan ra­ta-ra­ta oma­he apik-apik ana ing pe­da­lam­an ku­wi.

Pai­jo med­hun ana pe­da­lam­an sing ar­ane dae­rah Ko­la­ko­le, Ka­li­man­tan Ti­mur. Rong ki­lo ka­ro pe­dha­lam­an ku­wi wis ce­dhak ka­ro pe­si­sir Se­lat Ja­wa. Ka­beh rom­bong­an ngin­ep ana ngo­ma­he Pak RT Sa­di­kan. Lan nde­la­lah wae Pak RT ku­wi asa­le sa­ka Ja­wa nang­ing wis pi­rang pu­luh ta­hun ana ing pe­dha­lam­an Da­yak ko­no. Ana­ke ana lo­ro. Si­ji la­nang lan si­ji wedok. Sing la­nang ke­rep sa­ba neng alas nyam­but ga­we te­bang ka­yu di­dol me­nyang ku­tha. Me­na­wa ana­ke wed­ok ana ngo­mah. Sing ana­ke wed­ok iki sing ma­rai nggu­mun sak rom­bong­an. Je­ne­nge Ru­mi­ni, bo­ca­he ayu lan ke­nes. Umu­re la­gi ngan­cik 21 ta­hun. Lan amar­ga ora ke­rep ke­pe­thuk bu­jang sa­ka pa­ran, bo­cah ku­wi tam­bah ke­ma­yu sa­ku­wi­se ana­ne rom­bong­an ku­wi.

dipasang ana harian solo pos